Ο δείκτης VO2max και η σημασία του

Ο VO2 max είναι ο σημαντικότερος δείκτης της αερόβιας αντοχής. Ορίζεται ως η μέγιστη ποσότητα οξυγόνου που μπορούν να προσλάβουν οι ιστοί (κυρίως οι σκελετικοί μύες) κατά τη διάρκεια μιας μέγιστης φόρτισης. Διαφέρει από τη μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου από τους πνεύμονες, καθώς η συνολική ποσότητα του εισπνεόμενου οξυγόνου δεν μπορεί να μεταβολιστεί από τον οργανισμό.

Κατά τη διάρκεια της άσκησης παράγεται ενέργεια με αερόβια (με συμμετοχή οξυγόνου) και αναερόβια (χωρίς συμμετοχή οξυγόνου) διαδικασία.

Οι δύο κύριες πηγές αερόβιας παροχής ενέργειας είναι οι υδατάνθρακες και τα λίπη, με διαφορετική συμμετοχή της κάθε πηγής ανάλογα με την ένταση της άσκησης. Ανάλογα με την προπόνηση και το επίπεδο φυσικής κατάστασης, κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική ικανότητα παραγωγής ενέργειας στη μονάδα του χρόνου. Έτσι η μέγιστη ποσότητα ενέργειας που μπορεί κάποιος να παραγάγει σε ένα λεπτό είναι συγκεκριμένη και ο καλύτερος τρόπος να τη μετρήσουμε είναι με τη VO2 max.

Για να μετρήσουμε την ποσότητα οξυγόνου που μεταβολίζεται από τους μύες θα πρέπει ο αθλητής να υποβληθεί σε μια δοκιμασία καρδιοαναπνευστικής κόπωσης με ταυτόχρονη μέτρηση των εκπνεόμενων αερίων, εξέταση που ονομάζεται εργοσπιρομέτρηση. Η μέτρηση της VO2 max με την εργοσπιρομέτρηση είναι αξιόπιστη, επαληθεύσιμη και εύκολη όσον αφορά την ερμηνεία της. Αντιπροσωπεύει με τον καλύτερο τρόπο την ατομική μέγιστη ικανότητα φόρτισης του αναπνευστικού, του καρδιαγγειακού και του μυϊκού συστήματος. Η VO2 αυξάνεται σχεδόν γραμμικά με την αύξηση της φόρτισης και φτάνει στο μέγιστό της (VO2 max) στο σημείο όπου ο αθλητής δεν μπορεί να αυξήσει άλλο την απόδοσή του. Μετριέται σε λίτρα οξυγόνου στη μονάδα του χρόνου, συνήθως σε L/min, ενώ για μεγαλύτερη ακρίβεια, και για να μπορούν να συγκριθούν αθλητές με διαφορετική σωματοδομή γίνεται αναγωγή στη μάζα του αθλητή, οπότε μετριέται σε ml/min.kg.

Οι παράγοντες που περιορίζουν τη VO2 max σε κάθε αθλητή είναι η ικανότητα διάχυσης του οξυγόνου στους πνεύμονες, ο μέγιστος κατά λεπτό όγκος αίματος, η ικανότητα του αίματος να μ

εταφέρει οξυγόνο, η αγγείωση των μυών, η ποσότητα γλυκολυτικών ενζύμων και η ποσότητα μιτοχονδρίων στο μυϊκό κυτταρόπλασμά.  Είναι εύκολα κατανοητό ότι ασθενείς με παθήσεις των πνευμόνων, με αναιμία, με σαρκοπενία ή όσοι λαμβάνουν φάρμακα που επηρεάζουν τον καρδιακό ρυθμό όπως οι b-blockers θα έχουν μειωμένη αερόβια ικανότητα. Αν έχουμε όμως να κάνουμε με υγιείς αθλητές, τότε οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν τη VO2 max είναι η μέγιστη καρδιακή παροχή και η συνολική μάζα των μιτοχονδρίων στους σκελετικούς μύες, αφού τα υπόλοιπα συστήματα της μεταφοράς οξυγόνου όπως τα αγγεία, το αίμα κα η καρδιά προσαρμόζονται στην αύξηση της μάζας των μιτοχονδρίων.

Η VO2 max επηρεάζεται επίσης από ανθρωπομετρικούς παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και το βάρος σώματος. Αν δύο αθλητές διαφορετικού βάρους που προσλαμβάνουν για παράδειγμα 3,5 λίτρα Ο2/ λεπτό, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο ελαφρύτερος έχει καλύτερη φυσική κατάσταση, αφού η VO2 max αυξάνεται όσο αυξάνεται η μάζα κάθε ατόμου. Επίσης η αναγωγή στα κιλά δεν είναι από μόνη της απόλυτα ακριβής, αφού τείνει να ευνοήσει τους ελαφρύτερους αθλητές. Επίσης στις γυναίκες αθλήτριες φτάνει στο (θεωρητικό) μέγιστο σημείο της στα 15-16 έτη, ενώ στους άντρες αθλητές στα 18-19.  Έτσι αν θέλουμε να εκτιμήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια την αερόβια αντοχή του αθλητή πρέπει να συγκρίνουμε τη VO2 max με τιμές αναφοράς ατόμων της ίδιας μάζας, φύλου και ηλικίας.

Βέβαια με βάσει την VO2 max δεν μπορούμε να προβλέψουμε απόλυτα και την επίδοση του αθλητή σε έναν δρόμο μεγάλων αποστάσεων, ούτε να του υποδείξουμε με απόλυτη ακρίβεια την μέγιστη ταχύτητα με την οποία θα καταφέρει να ολοκληρώσει τον αγώνα. Αυτό γιατί εκτός από τη VO2 max, σημασία έχουν και άλλες παράμετροι όπως οι αποθήκες γλυκογόνου, το %VO2 max του αερόβιου και το αναερόβιου κατωφλίου, η δρομική οικονομία, το ποσοστό συμμετοχής της καύσης των λιπιδίων σε κάθε ταχύτητα, η ενυδάτωση και η κόπωση του αθλητή, η υψομετρικές διαφορές του αγώνα, οι κλιματικές συνθήκες κ.α..

Με την επανάληψη της εργοσπιρομέτρησης μετά από 6-12 μήνες γίνεται έλεγχος της βελτίωσης των επιδόσεων και της απόδοσης του προπονητικού προγράμματος. Αυτό έχει νόημα ακόμα και σε ερασιτέχνες αθλητές ή σε άτομα που αθλούνται με στόχο να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση. Εάν κάποιος αθλείται συστηματικά είναι δυνατόν να διατηρήσει την VO2 max του σχεδόν σταθερή μέχρι την ηλικία των 50, ενώ στους μη αθλούμενους αυτή πέφτει μετά το τριακοστό έτος ηλικίας με γρήγορους ρυθμούς.

Έτσι εκτός από τις καλύτερες επιδόσεις σε αθλούμενους, υψηλότερες τιμές VO2 max σχετίζονται με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και περισσότερα χρόνια αυτονομίας, ενώ ο προσδιορισμός της έχει νόημα ακόμα και σε ασθενείς, όταν για κάποιο λόγο αναμένεται να αυξηθεί το μεταβολικό τους φορτίο, π.χ. πριν από ένα προγραμματισμένο χειρουργείο ή για τον έλεγχο της βελτίωσης της φυσικής τους κατάστασης μετά από αερόβιο πρόγραμμα άσκησης.

 

Σύγχρονο Εργομετρικό κέντρο Life-Ergo στο ΟΑΚΑ για ερασιτέχνες & επαγγελματίες αθλητές @ Life-Ergo

☎️2106811482

📭Εθνικό Προπονητήριο ΟΑΚΑ

✉️info@Lifergo.gr

#lifergo #vo2max #ergometrica @ Life – Ergo @

Life – Ergo Εργομετρικό Κέντρο

Leave a reply